Podatek od towarów i usług.
Obecnie obowiązujący podatek od towarów i usług został wprowadzony w 1993 roku i zastąpił dwa nieistniejące już podatki, tym samym znacznie upraszczając system podatkowy. W Polsce jest to odpowiednik powszechnego w Europie podatku od wartości dodanej (VAT). Wpływy do budżetu państwa z tytułu tego podatku stanowią blisko 50% ogółu. Jest to podatek neutralny gdyż nie obejmuje całości obrotu, a jedynie jego wartość dodaną. Powszechnie zwykło się uważać, że VAT jest bardziej odporny na oszustwa podatkowe niż poprzedni podatek obrotowy. O ile jednak w przypadku tego drugiego nie wystawiano faktur, o tyle w przypadku VAT zaobserwowano zjawisko wystawiania dokumentów fikcyjnych. Straty z tego tytułu sięgają milionów złotych.
Przedmiotami podatku od towarów i usług są:
– odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju,
– eksport i import towarów,
– wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostarczenie towarów za zapłatą na terytorium kraju.
Podmiotami są wszystkie osoby fizyczne, prawne oraz organizacje nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące własną działalność gospodarczą. Podatnicy, którzy nie posiadają stałego miejsca zamieszkania, miejsca prowadzenia działalności na terenie kraju zobowiązani są do ustanowienia swojego przedstawiciela. Może to być osoba prawna lub organizacja nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terenie kraju lub osoba fizyczna zameldowana w tym samym państwie. Przedstawiciel odpowiada solidarnie z podatnikiem za opłacanie podatku. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Podstawą opodatkowania jest obrót czyli kwota należna za towar lub usługę ale pomniejszona o wysokość podatku. Obrót można zmniejszyć o kwoty udokumentowanych rabatów czy zwrotów. W przypadku importu za obrót uznaje się wartość towaru powiększoną o wysokość cła. Podstawowa stawka tego podatku wynosi 22% przy czym istnieją również pomniejszone stawki 7%, 3% i 0%, ale te pomniejszone stawki dotyczą wyłącznie przypadków ściśle określonych w ustawie.