Odpowiedzialność karna za wykroczenia i przestępstwa skarbowe.

Wszelkie wykroczenia i złamania zapisów ujętych w ustawie o podatkach podlega karze zgodnie z kodeksem karnym skarbowym. Kodeks ten jest spójny z kodeksem karnym i uznaje sądy za odpowiedzialne za egzekwowanie jego zapisów. Kodeks karny skarbowy obejmuje wykroczenia i naruszenia w zakresie prawa podatkowego, celnego dewizowego oraz gier liczbowych.
We wszystkich sprawach z tym związanych orzekają sądy rejonowe bądź wojskowe. Za przestępstwa skarbowe uznawane są czyny przeciw kodeksowi karnemu skarbowemu zagrożone karą grzywny w wymiarze dziennym, lub karą pozbawienia wolności. Wykroczeniem skarbowym natomiast jest określany także czyn przeciw kodeksowi ale podlegający jedynie karze grzywny, przy czym kwota uszczuplająca wpływy do budżetu państwa nie może przekroczyć pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia w momencie popełnienia wykroczenia. Może to być także inny czyn o ile kodeks tak stanowi. Ukaranie za takie czyny jest jednak uwarunkowane koniecznością udowodnienia popełnienia wykroczenia lub przestępstwa. Z zasady wykroczenia skarbowe są popełniane umyślnie czyli podatnik wie, że istnieje taka możliwość i z niej korzysta. Istnieje tak zwana instytucja żalu, która przewiduje zwolnienie osoby winnej popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego o ile ta po popełnieniu takiego czynu dobrowolnie zgłosi się do organów ścigania i ujawni okoliczności wystąpienia tego zdarzenia i ujawni współwinnych.
Kodeks karny skarbowy przewiduje jako kary możliwość dobrowolnego poddania się karze, pozbawienie praw publicznych, zakaz wykonywania określonej działalności, a także podanie wyroku do wiadomości publicznej. Dochodzenia w sprawach wykroczeń skarbowych prowadzą urzędy skarbowe, inspektorzy kontroli skarbowej, urzędy celne oraz celnicy. Wszystkie te instytucje pełnią jednocześnie rolę oskarżycieli. Przyspieszonym sposobem nakładania kar na przestępców skarbowych, o ile ich czyn nie jest wysokiej szkodliwości, jest stosowanie mandatów karnych. Rozstrzygane one są przez uprawnionych pracowników urzędów co zmniejsza obciążenia budżetu z tego tytułu.